De Cycloop

Wie graag van mooie kunst geniet, hoeft gelukkig lang niet altijd diep in de buidel te tasten. Veel pareltjes zijn gratis te bewonderen, je moet er vaak wel de gebaande paden voor verlaten. Dus niet simpelweg aansluiten in de lange rij voor Het Rijksmuseum, maar op zoek naar die expositieruimte in dat achterafstraatje. Je ontdekt er mooie dingen die niet altijd voor de hand liggen, het is er doorgaans niet druk, en je houdt misschien nog wel een paar extra euro’s over voor een kop koffie of een ijsje achteraf. Hoe leuk is dat? Ik geef hier regelmatig tips, dus met dat eindeloze speurwerk valt het ook wel mee.  

Dit keer bezocht ik WG Kunst op het het WG terrein in Amsterdam, goed te bereiken met tram 1, 3 en 12.  Bij WG Kunst is het inmiddels traditie om ieder jaar rondom de Kinderboekenweek een illustrator van kinderboeken te laten exposeren. In de lichte, ruime expositieruimte is dit keer een hele mooie expositie te zien is van tekenaar Floor Rieder. Lezers van het Parool zijn, misschien onbewust, zeker bekend met haar werk. Floor gaf vorm aan het getekende interview, dat een aantal jaar geleden geregeld in het dagblad verscheen. 

Getekend interview Hans Dagelet
(bron: www.floorrieder.nl)

Vervolgens nam haar carrière een vlucht en illustreerde zij het ene kinderboek naar het andere. Voor de tekeningen in Het raadsel van alles wat leeft (2013) mocht Floor een Gouden Penseel in ontvangst nemen. Het wonder van jou en je biljoenen bewoners (2014) volgde: een prachtig kinderboek over het menselijk lichaam dat ook voor volwassen een feest is om te bekijken (en te lezen). Floor zat bepaald niet stil, want daarna kwamen nog Alice in Wonderland (2014) en Waar is Ludwig? (2016). En nu is daar zeer binnenkort De Cycloop en dat is direct de belangrijkste aanleiding voor deze tentoonstelling.   

De afbeeldingen voor De Cycloop zijn stuk voor stuk kunstwerkjes (Afdrukken zijn overigens ook te koop). De techniek waarmee ze zijn vervaardigd is de linoleumsnede. Voordat een beeld afgedrukt kan worden, moet dit eerst met een gutsje uit een plaat linoleum worden gesneden. Dat is veel werk. Heel veel werk. Zeker als de plaatjes zo gedetailleerd zijn als die van Floor. Aan het Parool (18 september 2017) vertelde ze: “Ik heb me helemaal sufgegutst. Aan het einde had ik een heel legertje hulpgutsers in dienst.” De lino’s bestaan uit meerdere kleuren, wat betekent dat er meerdere lagen over elkaar heen zijn gedrukt. Voor iedere kleurenlaag wordt er een nieuw gedeelte weggesneden. Een beetje ingewikkeld om zo uit te leggen, je moet het eigenlijk gewoon een keer proberen om het goed te kunnen begrijpen. Maar neem van mij aan: het is arbeidsintensief!

Ondanks de tijd die in linoleum snijden gaat zitten, ben ik een liefhebber. Ik laat het ook mijn leerlingen graag doen. Vrijwel altijd zijn ze ontzettend verrast over het resultaat: “Heb ik dat echt gemaakt?”, hoor ik vaak wanneer de eerste drukjes onder de pers vandaan rollen.

Op de tentoonstelling hangen alle illustraties voor De Cycloop als originele print. Je kunt dus goed zien hoe ze zijn opgebouwd. In een vitrine zijn de gebruikte materialen en een paar proefjes uitgestald, zodat je een beeld kunt krijgen van de werkwijze van Floor.   

Het is moeilijk om een keuze te maken voor de mooiste print. Allemaal hebben ze hun eigen redenen om er vooral niet te vlug aan voorbij te gaan: hoe langer je kijkt, hoe meer je ziet klinkt als een cliché, maar is hier echt van toepassing. Zelf heb ik minutenlang staan kijken naar de diverse insecten en de kleine witte randjes in de keitjes, die het werk op een subtiele manier diepte geven. Bekijk vooral ook heel goed het geheel. Ook zonder de bijbehorende tekst vertellen de beelden een pakkend verhaal.

In de tentoonstellingsruimte is ook ouder werk van Floor te zien, waaronder het werk voor Alice in Wonderland: op glazen plaatjes uitgekrast uit een laag zwarte verf. Een beetje zoals de afbeelding bij een ets uit een zwarte laag vernis wordt gekrast, alleen zonder afdrukken. 

Ook de pentekeningen voor de eerste kinderboeken zijn te bewonderen. De tekeningen van het menselijk lichaam zijn allesbehalve saaie wetenschappelijke plaatjes, maar kloppen wel. Speelse nauwkeurigheid. En je vraagt je af of Floor nog wel aan nachtrust toekomt!  

De tentoonstelling is een indrukwekkend totaaloverzicht van het werk van Floor Rieder, en haar werk stemt vrolijk. Ook de muur is beschilderd met haar afbeeldingen, en temidden van al dit moois staan tafels waaraan leerlingen van basisscholen binnenkort hun eigen creaties mogen maken. Zelf neem ik mijn vierdeklassers binnenkort tijdens een blokuur zeker even mee naar deze leuke plek, zodat zij zich vervolgens vol inspiratie in mijn les kunnen gaan ‘sufgutsen’.   

Als je nou een keer een meevallertje hebt, of je bent in het gelukkige bezit een Museumkaart, moet je natuurlijk ook het Rijksmuseum weer eens bezoeken. Doe dan als Floor Rieders, en neem een schetsboekje mee.

Wil je eerst tekenlessen van Floor? Kijk dan hier.

En als je meer te besteden hebt dan een klein ‘meevallertje’: schaf dan zo’n mooie print aan voor bij je thuis aan de muur!

De Kinderboekenweek is van 4 tot en met 15 oktober 2017
De Cycloop loopt tot en met 5 november 2017
Stichting WG Kunst
Marius van Bouwdijk Bastiaansestraat 28 (Wilhelmina Gasthuisterrein) 1054 SP Amsterdam
Toegang: gratis

http://www.wgkunst.nl/tentoonstellingen
http://www.floorrieder.nl

Het Idioom van de Abstractie

De voormalige kapel van het Rooms Katholieke Sint Nicolaaslyceum, is sinds 2007 in gebruik als restaurant en expositieruimte: de Art Chapel. Het betonnen gebouw kenmerkt zich vooral door de strakke ronde vorm.

Van buitenaf oogt het door de opvallend kleine ramen tamelijk gesloten, maar dankzij de lichtkoker in het midden, waardoor het daglicht oorspronkelijk op het altaar viel, voelt het interieur ruimtelijk en licht. Architect Lau Peters ontwierp de kapel in 1959 aan de rand van het Beatrixpark. Het gebouw doet sterk denken aan de bedevaartskerk te Ronchamp (1955), ontworpen door Le Corbusier.

AD Classics: Ronchamp/Le Corbusier

In samenwerking met Stichting Art Zuid toont de Art Chapel op dit moment de expositie ‘Het idioom van de Abstractie’. Vanaf het begin van de vorige eeuw zijn steeds meer kunstenaars abstract werk gaan maken: beeldhouwwerken en schilderijen zonder herkenbare voorstelling. In de loop der jaren is het publiek steeds meer gewend geraakt aan abstract werk. In sommige musea zie je niet anders. Zeven hedendaagse kunstenaars presenteren hun werk en laten daarmee zien op welke wijze zij de taal van abstractie spreken.    Niet iedereen kan ‘iets’ met abstract werkt. Het is te vaag, het stelt niets voor… Iets wat ik mij best kan voorstellen. Ook ik heb de taal van abstractie ooit nauwelijks verstaan. Inmiddels kan ik ervan genieten.

Een paar tips om een voldaan gevoel over te houden aan het aanschouwen van abstract werk:

  • Neem de tijd om het werk niet alleen te bekijken, maar ook echt te zien

In een abstract werk is geen voorstelling te herkennen, maar toch valt er veel waar te nemen:  

  • Wat zijn de kleuren en texturen van het werk?
  • Van welk materiaal heeft de kunstenaar gebruik gemaakt?
  • Hoe heeft de kunstenaar het materiaal gebruikt?
  • Welke emoties roept het werk bij je op? Hoe komt dat?
  • Doet het werk je denken aan kunstwerken die je eerder hebt gezien?
  • Vind je het werk mooi? Waarom? Waarom niet?
  • Welke bedoeling denk je dat de kunstenaar met het werk heeft? Welke rol speelt de eventuele titel van het werk?

Een van de exposerende kunstenaars is Peter Struycken (1939). Struycken is het meest bekend geworden met zijn ontwerp voor een serie postzegels uit 1981, met als afbeelding koningin Beatrix, opgebouwd uit kleine puntjes.  

Bron: Postzegelblog.nl

Kleur is een belangrijk aspect voor Struycken. In zijn werk experimenteert hij met kleurtoon, helderheid en verzadiging. Hij werkte jarenlang digitaal. Op de tentoonstelling is ‘POF I9i2 20 nov’ te zien, opgebouwd uit felgekleurde pixels. Misschien is het verbeelding, maar het kleurenpalet doet mij best denken aan dat van de postzegels.

‘POF I9i2 20 nov
‘POF I9i2 20 nov

Zo’n vijf jaar geleden maakte Struyken voor het eerst weer gebruik van traditionele materialen. ‘Kleurverhouding III’ is een serie schilderijen in acrylverf. Ook dit werk maakt deel uit van ‘het idioom van de abstractie’.  Zo kun je het computerwerk en het nieuwere ouderwetse werk mooi met elkaar vergelijken. De kleuren komen mij wederom bekend voor. En de kleine geordende vierkantjes doen denken aan… een velletje postzegels!

Kleurverhouding III

Een andere kunstenaar die zijn werk in deze tentoonstelling toont is Adam Colton (1957) Als bezoeker moet je je inhouden om het extreem gepolijste aluminium van de sculptuur uit de serie ‘Liquid Lights’ (2013) niet te betasten. Het moet een heerlijk gevoel zijn om je vingers langs het gladde materiaal te laten glijden. Colton vindt zijn inspiratie in organisch gevormd voorwerpen zoals een zwerfkei of een schapenschedeltje. Vanuit deze voorwerpen werkt hij intuïtief naar een abstract beeld, waarin de inspiratiebron niet meer te herkennen is. 

Uit de serie: ‘Liquid Lights’

‘Two Chairs’ (2013-2016) lijkt een spel te spelen met contrasten en balans. De glazen organische vormen lijken toevallig gevormde zeepbellen tegenover de uitgedachte vormen van de stoel. Het kwetsbare glas contrasteert met het stevige hout. Transparantie vormt een bijzondere tegenstelling tot het massieve.

‘Two Chairs’

In de kapel is verder nog werk te zien van Steven Aalders, Marius Lut, Sarah Pichlkoster, Han Schuil en Jan Maarten Voskuil. Het komt in deze ruimte prachtig tot zijn recht, dus ik zou de komende weken zeker nog even een kijkje gaan nemen.

De tentoonstelling ‘Het idioom van de Abstractie’ is te zien in Art Chapel Amsterdam tot en met 8 oktober. Art Chapel is geopend van woensdag tot en met zondag van 12:00 tot 17:00.  Het adres is Prinses Irenestraat 19, 1077 WT Amsterdam  

Het idioom van de Abstractie’ is gratis toegankelijk